Świętokrzyskie – koniec ograniczania nowoczesnych kominków
Niebezpieczny trend ograniczania źródeł ciepła na odnawialne drewno w wojewódzkich programach ochrony powietrza (POP) dotknął niemal całą Polskę. Nie jest łatwo przekonać decydentów, że są to działania bezpodstawne i ograniczające bezpieczeństwo mieszkańców. Działania przynoszą jednak rezultaty.
Miejscowe prawo jest najważniejsze
Warto przypomnieć, że, zgodnie z Prawem ochrony środowiska, każde województwo ustala zasady ochrony powietrza w swoich lokalnych uchwałach:antysmogowej oraz programie ochrony powietrza (POP). Tę drugą uchwałę aktualizuje się co 3 lata i termin ten wypadł właśnie w 2023 roku. Nowe zapisy będą obowiązywać przez kolejne 3 lata lub dłużej.
Dlaczego ograniczali kominki?
Polska jest i była miejscem robienia interesów na problemie smogu. Lansowano bezpodstawną tezę, że do pokonania smogu konieczne jest zaprzestanie używania paliw stałych. Głosili to głównie przedstawiciele biznesowi producentów konkurencyjnych urządzeń grzewczych – głównie na gaz ziemny. Z węglem poszło im łatwo, ale drewno to przecież paliwo odnawialne (inaczej niż gaz), najtańsze oraz łatwo dostępne. Nietrudno zrozumieć, że szczególnie kominki, które nie potrzebują nawet prądu do działania, mogą być podstawowym zabezpieczeniem energetycznym dla każdego z nas. Stąd wziął się atak na kominki właśnie, wszędzie gdzie się da, również w lokalnych przepisach antysmogowych. Brak reakcji ze strony ludności spowodował, że w 2020 roku nieświadomi radni przegłosowali zakazy dla używania kominków w dni smogowe niemal w każdym województwie. W programach ochrony powietrza. Manipulacja biznesów gazowych oraz wspomagających ich alarmów smogowych polegała na tym, że (inaczej niż w Europie) odnawialne drewno traktowano tak samo jak kopalny węgiel, używając wspólnej nazwy „paliwa stałe”. Dodatkowo, specjalnie nie rozróżniano (znowu inaczej niż Europa) urządzeń starych od nowoczesnych, które spełniają normy ekoprojektu. W ten sposób zakazywano wszystkiego. Co prawda na krótki okres, bo tylko w „dni smogowe”, ale jednak są to dni najzimniejsze, kiedy właśnie ogrzewanie kominkiem daje najlepsze efekty. Taki stan rzeczy wpływał na decyzje mieszkańców o ograniczeniu instalowania kominków i w efekcie ograniczaniu swojego bezpieczeństwa energetycznego. Stwierdził to również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, uchylając zakaz używania kominków na drewno w Mazowieckiem, co jest opisane w naszym wcześniejszym artykule.
Mieszkańcy Świętokrzyskiego mieli być biedni i narażeni na chłód
Największym skandalem pełnych ograniczeń było to, że w „dni smogowe” nie można było używać urządzeń na odnawialne drewno, które wg unijnej Dyrektywy o ekoprojekcie, nie niszczą powietrza czy ludzkiego zdrowia. Taki stan rzeczy miał być utrzymany w obecnej aktualizacji POP, gdzie zakaz dotyczył wszystkich, również nowoczesnych, kominków.
Warto działać
Okazuje się, że zakazy, które są bezpodstawne można zmienić. W obronie mieszkańców woj. świętokrzyskiego stanęła Kampania Drewno – Pozytywna Energia, ekolodzy, kominiarze oraz uświadomione osoby prywatne. Szczególną rolę odegrali lokalni działacze Kampanii, producenci ogrzewaczy na drewno, które nie niszczą powietrza ani zdrowia. Uświadomili oni Zarząd Województwa Świętokrzyskiego i przekonali do wprowadzenia korzystnych dla mieszkańców zmian w POP. Z ograniczeń wyłączono kominki spełniające wymagania ekoprojektu, co oznacza, że używanie ich w województwie świętokrzyskim jest zawsze dozwolone.
Ten nieco enigmatyczny zapis oznacza właśnie wykluczenie ekoprojektowych kominków z wszelkich ograniczeń, co dokładniej wyjaśnione jest w innym miejscu uchwały POP 2023.
Co dalej z ogrzewaniem biomasą?
To, co stało się w Świętokrzyskiem, a wcześniej w Zachodniopomorskiem, to ważny krok i sukces Kampanii Drewno – Pozytywna Energia. Pracy w obronie ogrzewania biomasą jest coraz więcej. Pozostało jeszcze wiele województw w Polsce, gdzie świadomość decydentów jest znikoma. Działać też trzeba na szczeblu rządowym. W ciągu najbliższych 2 lat zaktualizowane będą przepisy Unii Europejskiej dotyczące ogrzewania biomasą. To bardzo duże wyzwanie dla Kampanii DPE, która pojęła już współpracę z podobnymi jej organizacjami innych krajów Europy. Będziemy o tym na bieżąco informować.
